(Şu haberi görünce, aklıma ister-istemez Futebol'daki, meşhur Brezilya formasının tasarlanma hikayesi geldi. Bloga aktarmak iyi olur.)
Brezilya, 1950 Dünya Kupası'nda sahaya, mavi yakalı beyaz formayla çıktı. Mavi ve beyaz Brezilya'nın renkleri olmadığı için çok eleştirildiler. Rio gazetesi Correio de Manba yakadaki mavi rengin psikolojik ve ahlaki olarak Brezilya'yı temsil etmekten çok uzak olduğunu yazdı. Gazete, Brzilya Spor Konfederasyonu'nun desteğiyle herkese açık forma tasarım yarışması düzenledi. Ve yarışmada Brezilya bayrağı renklerinin yani mavi, beyaz, yeşil ve sarının kullanıldığı forma birinciliği kazandı. Milli takım, 1954'te İsviçre'de yapılan Dünya Kupası'nda sahaya bu formayla çıktı.
Ondokuz yaşındaki Aldyr Garcia Schlee, Pelotas'ta yerel bir gazetede illüstratör olarak çalışıyordu. Yarışmaya laf olsun diye katılmıştı. Gazeteninspor sayfalarında çizdiği için futbolcuları çizmeye alışıktı. Yarışma komitesinin, yarışmaya katılacak tasarımlarda Brezilya bayrağındaki dört rengin mutlaka kullanılmasını istediğini duyunca çok şaşırmış: "Üç renge kadar tamamdı. Ancak birbiriyle uyuşmayan dört rengi bir arada kullanmak hiç de kolay değildi. Sarıyı ve beyazı nasıl bir arada kullanabilirdim ki?"
(...)
1954'te milli takımın giydiği formanın tasarımını yaparken nasıl çalıştığını, aklından nelerin geçtiğini anlattı: "Beyaz ve mavi birbiriyle uyumlu iki renk. Bu iki rengi şortlarda kullanmayı düşündüm. Geriye kalan sarı ve yeşil ise Brezilya'yı temsil eden renkler. Saçlarımıza bağladığımız kurdeleler bile sarı ve yeşil renkte. Sonunda formanın üst kısmı için bu renkleri kullanmayı uygun buldum."
"Yüzden fazla çizim yaptım. Sonunda formaların sadece sarı renkte olmasına karar verdim. Yeşil ve sarı bir arada güzel durmuyordu. Çoraplar da beyaz olabilirdi."
Aldyr'in çizimini, kuzeni Adolfo, Rio'ya yollamış. Yarışmaya Brezilya'nın dört bir köşesinden üçyüz kişi katılmış. Aralarında pek çok profesyonel grafik sanatçısı da varmış. Aldyr yarışmayı, yakası ve kol ağızları yeşil olan sarı forma ve mavi üzerine beyaz dikey çizgili şorttan oluşan tasarımıyla kazanmış. Çoraplar ise beyazdı, ancak düz beyaz değil; üzerinde yeşil ve sarı renkte detaylar vardı. Tasarımı yarışmanın kurallarına tam uymuyordu. Kullandığı mavi, Brezilya bayrağındaki gök mavisi değildi; kobalt mavisiydi. Brezilya forması sonradan yeniden tasarlansa da, bu mavi bugüne dek hep korundu.
Yarışma jürisinde yer alan Brezilya Güzel Sanatlar Birliği'nden Alberto Lima, diğer yarışmacılarla kıyaslandığında, Aldyr'in renkleri en uyumlu kullanan yarışmacı olduğu görüşündeydi. Ona göre milli takımın 1950'de giydiği forma çok çirkindi. Bu forma ile Brezilya takımı, 'güzel oyun'un ruhunu katletmişti.
(...)
Brezilya milli takımı, yeni formasıyla sahaya ilk kez, 14 Mart 1954'te Maracana'da oynadığı maçta çıktı. Şili'ye karşı oynadıkları maçı 1-0 kazandılar. Brezilyalılar, sarılar içinde ilk Dünya Kupası şampiyonluğunu ancak sekiz yıl sonra kazanabildiler. 1958 Dünya Kupası finalinde İsveç'le karşı karşıya geldiler. İsveç milli takımının forması da sarıydı. Yanlarında yedek forma getirmedikleri için Brezilyalılar, sarı formalarından çıkardıkları Brezilya amblemlerini, Stockholm'de son anda aldıkları mavi tişörtlere dikerek hazırladıkları formalarla maça çıktılar.
Brezilya takımı artık Aldyr'in sarı formaları olmadan düşünülemiyor. Sarı renk, takımın başarısı ve sihriyle o kadar bütünleşti ki. Sarı renk öyle güçlü bir renk ki, göz kamaştırıcı Brezilya futbol stiliyle çok iyi uyum sağlıyor. Ayrıca altın sarısı, Brezilyalıların tanrı vergisi hünerine sıcaklık ve şaşaa katıyor. Takımın rengi o kadar akılda kalan ve efsanevi bir renk ki, bu renk, içindeki futbolcuları altından heykellere döndürüyor. Aldyr'e göre sarı renk Brezilya'ya, Afrika'ya özgü, egzotik bir hava veriyor. Oysa Brezilya, Avrupa için yeterince egzotik.
Sarı rengin gücü, ayrıca Brezilya'nın büyük futbol ülkeleri içinde bu rengi kullanan tek ülke olmasından da kaynaklanıyor. Altın sarısı denince akla sadece Brezilya geliyor. Aslında Brezilya'nın milli takımının forması, ülkeyi bayrağından daha çok simgeliyor.
Futebol, Alex Bellos, Literatür Yayınları
